Sanayi Devrimi Nasıl Gelişti
Sanayi devriminin diğer adı endüstri devrimidir. Bu süreç 1760’lardan başlayarak 1830’lara kadar devam etmiştir. Bu sürecin içinde daha çok beden gücü kullanılırken makineleşme hız kazanmıştır. Beden gücünün getirdiği üretimdeki yavaşlık daha seri üretime geçilmesi gerektiği yönünde birtakım düşünceler meydana getirmiştir. Dolayısıyla hem nitelik hem nicelik yönünden makineleşmeye geçiş üretimdeki hızlı artışı ve sürekliliği sağlamıştır. Başlangıcını İngiltere’de alan sanayi devrimi bu gelişmelerle birlikte kısa sürede Avrupa’ya ve oradan da ABD’ye yayılım göstermiştir. Makineleşmenin başlamasıyla beraber buharlı sanayi için gerekli güç kaynaklarının keşfi ile büyük gelişim göstermiştir. Sömürgecilik hareketiyle birlikte başlayan sanayi devrimi doğal kaynakların tespiti ile bu kaynakların ham madde olarak kullanılmasıyla başlayan süreci oluşturmaktadır.
Üretimdeki makineleşme dünya açısından köklü bir değişim olmuştur. Bu durum en çok ekonomi piyasasına olumlu katkılar sağlamıştır. İlk olarak demir-çelik endüstrisinde gelişim göstermiş, daha sonra ise tekstil sektörüyle gelişimini hızlandırmıştır. Buhar gücü ile işleyen makineler, gemiler, trenler sanayi devriminin başlangıcında önemli sebepler olmuştur. Çünkü bu buharlı araçların icadı ile birçok fayda sağlanmıştır. Gelişimini hızlandıran buharlı gemiler, trenler gibi araçlar zamanla yerini elektrikli ve benzinli makinelere yerini bırakmıştır.
Sanayi Devriminin Sebepleri
Sanayi devriminin yaşanmasına neden olan sebepleri maddeler halinde söyleyecek olursak:
- Avrupa’da hızlı nüfus artışı
- Sömürgecilik faaliyetleri
- Teknolojik ilerlemeler kaydedilmesi
- Buharlı makinelerin üretimi
- Girişimciliğin artması
- Ticaret hukuku gibi alanların gelişim göstermesi
- Sanayi yatırımlarına olan artış
- Kapitalizmin gelişimi
- Ekonomik ve ticari hakların geliştirilmesi
- Özel mülkiyetlerin güvence altına alınma imkanının doğması gibi birçok neden sayılabilir.
Bu nedenlerden dolayı ortaya çıkan sanayi devrimi birçok köklü değişikliğe neden olmuştur. Dünya ekonomisine yön verdiği için en büyük köklü değişimlerden kabul edilmektedir. Hızlı ve seri üretime geçilmesiyle insanların tüketim ihtiyacına olan talebi artmıştır. Sanayi devrimi birçok sonuç ortaya çıkarmıştır.
Sanayi Devriminin Sonuçları
Sanayi devrimi ile ekonomik gelişmelerin yanı sıra toplumsal yaşama da önemli katkılar sağlamıştır. Bu toplumsal değişikliklerden bazılarını belirtelim.
- Şehirlerde hızlı nüfus artışı
- İşçi sınıfı kavramının ortaya çıkması ve buna bağlı sosyalizmin doğması
- Sömürgecilik anlayışının yayılması
- Çevresel sorunlar
- Bilimsel ve teknik gelişmelerin hız kazanması
- Toplum refahının artması
- İnsan ömrünün uzaması
Gibi birçok sonucu beraberinde getirmiştir. Sosyolojik bağlamda sanayi devriminin hem olumlu hem de olumsuz yansımaları olmuştur. Çevresel sorunlar, sömürgecilik yarışı, kapitalist düzenin işçi sınıfına yansımaları bu olumsuzluklar arasında gösterilebilir.